:رییس دانشگاه آزاد اسلامی واحد گلپایگان با بیان اینکه:«استفاده کردن از محصولات تراریخته به دلیل اینکه هنوز نمی توانیم به قطع یقین بگوییم آثار این محصولات بر انسان چیست ریسک محسوب می شود.»تاکید کرد:« واردات محصولات تراریخته با توجه به قضیه انحصار بذر تراریخته ها و عدم ورود تکنولوژی باید با احتیاط بسیار بالایی انجام گیرد و خوشبختانه علم اصلاح نژاد و ژنتیک دام در ایران به قدری پیشرفت کرده است که بدون دستکاری های ژنتیکی بر روی دام می توان پاسخگوی نیاز مردم به گوشت و تخم مرغ بود.»
دکتر خدایی در گفت و گو با خبرنگار سلامت نیوز در پاسخ به اینکه آیا محصولات دامی تراریخته ای که به مصرف انسان می رسد می تواند ایجاد مشکل در فرایند فیزیولوژیک بدن انسان کند؛گفت:« در این مورد بحث ها بسیار زیاد است و نه من و نه هیچ کسی دیگری نمی تواند پاسخ دقیقی به این سئوال بدهد.چرا؟ به دلیل اینکه مصرف حیوانات تراریخته به عنوان گوشت یا تخم مرغ بحث خیلی قدیمی نیست که روی آن در یک جمعیت آماری زیاد بررسی شده باشد تا ما بدانیم به عنوان مثال می تواند باعث بروز ناباروری در انسان شود یا خیر.»
وی درباره خطرات احتمالی مصرف گوشت دامی که از محصولات تراریخته تغذیه کرده است؛گفت:« درسال های 2005 تا 2007 مطالعات بسیار زیادی روی این موضوع انجام شد که تقریبا 90 درصد مقالات در این رابطه تایید می کنند اگر فرآورده های تراریخته را در اختیار دام قرار دهیم و سپس از گوشت آن دام استفاده کنیم هیچ مشکلی از نظر بیماری های حاد ایجاد نمی کند.»
وی افزود:«آن ده درصد باقی مقالات چه می گویند؟آنها می گویند در هر صورت به دلیل اینکه وارد گوشت این دام پروتئینی شده که جدید است می تواند در انسان به عنوان مصرف کننده، واکنش های آلرژیک را ایجاد کند که این هم دور از انتظار نیست چون این دستکاری توسط ما انجام گرفته و در اختیار دام قرار گرفته است لذا ممکن است در برخی از انسان ها واکنش های آلرژیک ایجاد کند.»
این عضو هیات علمی دانشگاه آزاد تاکید کرد:« چیزهای خطرناک تری داریم که مورد استفاده دام قرار می گیرد که می تواند با بیماری های امروزه ما بیشتر سرو کار داشته باشد به عنوان مثال استفاده از آنتی بیوتیک ها در جیره غذایی دام و بخصوص طیور و طی نکردن دوره لازم برای دفع آن از بدن می تواند در مصرف کننده ایجاد بیماری کند به دلیل این که دوز آنتی بیوتیکی که به این ترتیب وارد بدن ما می شود دوز درمانی نیست و به مرور در بدن ما ایجاد مقاومت می کند و دیگر نمی توانیم نسبت به هیچ آنتی بیوتیکی واکنشی نشان دهیم.»
وی در پاسخ به اینکه گفته شده مقاومت آنتی بیوتیکی با مصرف محصولات تراریخته هم می تواند ایجاد شود؛گفت:« بله پروتئینی که از طریق مصرف محصولات تراریخته وارد بدن مصرف کنندگان می شود و موجب بروز واکنش های آلرژیک می شود می تواند باعث مقاومت آنتی بیوتیکی در بدن مصرف کننده این محصولات شود. »
وی درباره تولید دام های تراریخته در کشور گفت:« در کشورمان دام های تراریخته به منظور نیازهای درمانی تولید می شوند. تولید دام های تراریخته برای مصرف گوشت به چند دلیل مقرون به صرفه نیست. اول اینکه دامپروری، علم اقتصاد است و اگر چیزی به صرفه نباشد آن کار انجام نمی شود. دوم فاصله نسلی در دام مثلا در یک گاو زیاد است اگر بخواهیم یک حیوان تراریخته ایجاد کنیم شاید مجبور شویم که به بلوغ برسد و 9 ماه دوره حاملگی گاو را نیز طی کنیم که مجموع اینها یک رقمی بالا می شود اما در حیواناتی که فاصله نسلی کوتاهی دارند مثل طیور و پرنده ها شاید مقرون به صرفه باشد.»
دکتر خدایی در ادامه گفت:«در حال حاضر تولید حیوانات تراریخته برای مصارف انسانی جزء سیاست های دامپروری کشورمان نیست ولی برای مصارف دارویی و کمک به علم داروسازی دام تراریخته تولید می شود.به عنوان مثال در مرکز رویان اصفهان از سال 85 گوسفندی را تولید کردند که در شیر آن هورمون رشد یا فاکتورهای ضد انعقاد وجود دارد که مصارف درمانی دارد.»
وی تاکید کرد:«خوشبختانه علم اصلاح نژاد و ژنتیک دام در ایران به قدری پیشرفت کرده است که بدون دستکاری های ژنتیکی بر روی دام می توان پاسخگوی نیاز مردم به گوشت و تخم مرغ بود.»
این عضو هیات علمی دانشگاه آزاد در پاسخ به اینکه با وجود مقالات بسیار درباره محصولات دستکاری شده ژنتیکی چرا می گویید کسی نمی تواند صراحتا اعلام کند که محصولات تراریخته قطعا به آدم ضرر می زند یا نمی زند؛گفت:«آزمایشات بسیاری بر روی این محصولات انجام شده و مقالات متعددی در این باره وجود دارد ولی نتیجه گیری بسیاری از این مقالات سردرگم است یعنی بعضی ها پاسخ مثبت گرفته اند و برخی پاسخ منفی لذا یک جمع بندی مناسبی از این قضیه هنوز نمی توانیم ارائه کنیم.»
وی غیرقابل پیش بینی بودن تراریخته ها را مهمترین مشکل محصولات دستکاری شده ژنتیکی دانست و گفت:« با دستکاری های ژنتیکی، یک ذرت تراریخته را تولید می کنند که مقاوم به آفت باشد که فرآورده های پیشین و آفت یک واکنش هایی نسبت به این مسئله نشان می دهند. ممکن است سال اول این ذرت به آفت و سموم مقاوم باشد ولی بلاخره یک نسلی از آفت می اید که نسبت به موجود تراریخته مقاوم می شود. این مهمترین عیبی است که محصولات تراریخته می توانند داشته باشند. بنابراین اگر همین قضیه را هم بخواهیم درباره حیوانات بررسی کنیم قطعا محصولات تراریخته به دلیل اینکه در بیان پروتئین آن حیوان ایجاد اختلال می کنند ممکن است در آینده تغییراتی را انجام دهند که همان ماده ای که ما انتظار داریم ماده بسیار مفیدی باشد یک ماده بسیار بسیار مضر باشد.»
وی تاکید کرد:«کسی نمی تواند ادعا کند که محصول تراریخته الزاما موجب بروز سرطان در انسان نمی شود کسی هم نمی تواند عکس آن را اثبات کند و بگوید سرطانزا است. با دانش فعلی نمی توانیم عوارض احتمالی تراریخته ها را اعلام کنیم هنوز باید بر روی آن کار کرد چون این علم ،علم کهنه ای نیست.در علوم پزشکی ما معمولا رابطه ها را به دست می آوریم مثلا می گوییم این ماده تراریخته با بروز سرطان رابطه دارد ولی باید بتوانیم توجیه علمی هم برای این قضیه به دست آوریم صرف با به دست آوردن یک رابطه ریاضی نمی توانیم نظر قطعی امان را اعلام کنیم.»
دکتر خدایی درباره اینکه مصرف محصولات دستکاری شده ژنتیکی به دلیل نامشخص بودن عوارض آن ریسک محسوب می شود؛گفت:«استفاده کردن از محصولات تراریخته به دلیل اینکه هنوز نمی توانیم به قطع یقین بگوییم آثار این محصولات بر انسان چیست ریسک محسوب می شود. شاید این آثار در من ایجاد نشود و در فرزندِ من ایجاد شود. زمان می برد که بگوییم محصولات ترایخته چه تاثیراتی را بر روی مصرف کننده می گذارد. شاید اثرات این محصولات بر روی نسل اول بروز نکند و آثار و عوارضش را در نسل دوم نشان دهد. بنابراین یک مقدار اظهار نظر در مورد این محصولات باید با احتیاط باشد.»
وی با بیان اینکه اکنون اساس بسیاری از پایان نامه هایی که در رشته های علوم دامی انجام می شود بیان ژن است چون این مسئله بسیار جذاب است؛مجددا تاکید کرد:« استفاده از محصولات تراریخته یک ریسک است به خاطر اینکه مجموعه ای از علوم باید درباره این محصولات و عوارض آن پاسخ دهند که پزشکی،علوم دامی و صنایع غذایی را شامل می شود و ما با یک علم نمی توانیم به آن پاسخ دهیم.»
وی افزود:« جذابیتی که این علم دارد که ما بتوانیم یک سلول را دستکاری کنیم و بتوانیم برنجی را تولید کنیم که نسبت به شوری مقاوم است و بتوانیم با آب و خاک شور آن را پرورش دهیم دورنمای جذابی دارد.»
وی در واکنش به اینکه در لایحه برنامه ششم توسعه بر تولید و واردات انبوه محصولات تراریخته تاکید شده است این در حالی است که هنوز نتیجه گیری قطعی درباره این محصولات نشده است؛گفت:« تولید تراریخته ها در دولت گذشته متوقف شد. بسیاری از کشورهای اروپایی اجازه مصرف این محصولات را در کشورشان نمی دهند. باید با دید احتیاط و موشکافانه به این قضیه نگاه کرد. ما محققین بسیار خوبی در کشور داریم که می توانند بر روی این فرآورده ها تحقیق کنند وحداقل بر روی موش آزمایش کنند و پاسخ بگیرند و اظهار نظر کنند. چون موش می تواند یک مدل خوبی برای انسان باشد بخصوص درباره اثرات تراریخته بر تولید مثل و بروز سرطان.»
خدایی درباره آزمایش پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی ایران بر روی 800 جوجه یکروزه ای که به مدت 40 روز از برنج تراریخته تغذیه می کردند و عارضه ای در آنها مشاهده نشده است؛گفت:« فکر می کنم 40 روز برای آزمایش مکفی نباشد. بررسی تراریخته ها فقط با اساتید بیوتکنولوژی نمی تواند پاسخگو باشد و باید پزشکان ،متخصصین شیمی،متخصصین صنایع غذایی هم این محصولات و عوارض آن را بررسی کنند. حتی معتقدم در مورد چنین فرآورده هایی به دلیل اینکه ممکن است روی سیستم عصبی انسان تاثیرگذار باشد یک متخصص روانشناس هم باید در این گروه برای بررسی محصولات تراریخته باشد تا تحقیقی دامنه دار، موشکافانه ومدت دار انجام دهند.»
این عضو هیات علمی دانشگاه آزاد گفت:« از نظر اقتصادی خیلی جذاب است که مثلا با دستکاری ژنتیکی در یک مدت کوتاه به جای تولید یک بره سه بره تولید شود و مطمئنا تولیدکننده آن را می پسندد.»
وی درباره احتمال وابستگی کشور از نظر بذر کشاورزی به شرکت های تولیدکننده محصولات تراریخته و از بین رفتن ذخیره ژنتیک گیاهان در کشور؛گفت:« تولید بذر تراریخته یک علم دانش بنیان است قطعا تکنولوژی آن باید در انحصار شرکت های تولیدکننده آن باشد.در مورد از بین رفتن ذخایر ژنتیکی کشورمان، این اتفاق در مورد دام هم افتاده است و الان نژادهای بومی ایرانی دیگر در کشور نداریم.این موضوع باید چند جانبه بررسی شود.البته این به این معنا نیست که ذخایری که داریم پاسخگونیست ما حتی می توانیم گاو را صادر کنیم چون بسیار مرغوب و با تولید بسیار بالایی هستند. اما حفظ ذخیره ژنتیکی کشورمان مهم است و قطعا باید بانک ذخایر ژنتیکی داشته باشیم چون ذخایر ژنتیکی ما در مورد گیاهان به خاک،آب ،هوا و آفت آدابته(سازگار) هستند. »
وی در توضیح بیشتر گفت:« به عنوان مثال در سال 35 یک گاو هلشتاین را برای اولین بار وارد ایران می کنند که در بندرعباس به محض خروج از کشتی یک کنه نیشش می زند و می میرد این در حالی بود که همان موقع گاو سیستانی ما 5 هزار تا کنه روی آن زندگی میکرد و مشکلی نداشت چرا که گاو نژاد بومی ما با شرایط کشورمان آدابته شده بود.»
دکتر خدایی با تاکید بر لزوم برچسب گذاری محصولات تراریخته گفت:« این محصولات اگر به مصرف علوم پزشکی برسد هم قابلیت اقتصادی وهم قابلیت کارکردی بالایی دارند اما در مورد مصارف انسانی اصطلاحا یک گیج کنندگی در مقالات منتشرشده وجود دارد. خیلی ازمقالات معتقدند مصرف این محصولات توسط انسان می توانند در انسان تاثیرات سوء بگذارند اما خیلی از مقالات عکس آن را ثابت کرده اند. این تاثیر سوء گذاشتن باید ترجمه شود یعنی باید تک تک دستگاه های بدن مورد آنالیز قرار گیرند و یک کار تیمی اما مدت دار در جامعه وسیع انجام گیرد تا بتوانند درباره مضر بودن یا نبودن اظهار نظر کنند.»
وی در پایان تاکید کرد:«واردات محصولات تراریخته با توجه به قضیه انحصار بذر تراریخته ها و عدم ورود تکنولوژی باید با احتیاط بسیار بالایی انجام گیرد مگر اینکه بتوانیم به تکنولوژی آن دسترسی پیدا کنیم.»
0 دیدگاه