حمل و نقل در ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، ایمنی، سلامت جسمی و روحی جامعه تأثیر‌گذار است، به خصوص در حوزه صرفه‌جویی در هزینه و وقت که به هیچ عنوان و با هیچ چیز قابل جبران نیست.
با توجه به نامگذاری سال جاری (اقتصاد مقاومتی، اقدام و عمل) و در کنار آن انعقاد قراردادهای ریلی منعقد شده در سال 1394 که اجرای آن در سال جاری رقم خواهد خورد، این موضوع مورد مطالبه قرار خواهد گرفت که باید بیش از پیش به این صنعت به عنوان یک نماد در اقتصاد مقاومتی بها داده شود.
در مرور مزایای اقتصاد مقاومتی در صنعت ریلی که شامل مواردی نظیر افزایش سرعت و ایمنی، کاهش هزینه‌های سربار تخریب محیط زیست نظیر آلودگی هوا، صرفه‌جویی مصرف سوخت، کاهش تصادفات و استهلاک خودروها، جلوگیری از اتلاف وقت و کاهش هزینه‌های زیر ساختی با توجه به صنایع مشابه، به این نتیجه می‌رسیم که توسعه پایدار اگر دارای پایه‌ها و ارکان مهمی باشد، صنعت ریلی خود به تنهایی یک شاخص واقعی جهت آن است که باید به آن بیشتر پرداخته شود.
این نکته نیز حائز اهمیت است که همه کلان شهرها در ایران مزایای اقتصادی بالقوه‌ای جهت توسعه صنعت ریلی دارند، اگر این موضوع فقط در تهران هم بررسی شود به نتایج قابل تاملی دست می‌یابیم، زیرا با نگاهی اجمالی و گذرا و براساس گزارشات، در هفته اول سال جاری فقط در تهران به طور میانگین روزانه 14 میلیون لیتر بنزین و 7 میلیون لیتر گازوئیل مصرف شده است که با محاسبه ساده‌ای می‌توان به رقم 18 میلیارد تومان هزینه سوخت رسید و به طور قطع 16 میلیارد تومان آن مربوط به بخش حمل و نقل است.
حال در این میان که راهآهن در صدد است از طریق حمل و نقل پایدار مفهوم توسعه پایدار را محقق کند، فقط اگر به نسبت مصرف سوخت ریلی نسبت به جاده‌ای (یک به هفت) توجه شود، مشاهده خواهد شد که اقدام و عمل در صنعت ریلی چه اندازه تحول و صرفه جویی را برای کشور رقم خواهد زد.
تمرکز بر رشد سهم بخش ریلی از اهداف اصلی راهآهن کشور است که تحقق هر کدام از آنها به فراهم کردن بستر مناسب حمل و نقل متکی بر توانمندی های درون بخشی، فراهم کردن بستر رقابتی برای بروز استعدادهای ذاتی و توانمندی های بخش ریلی متکی بر اصلاحات برون بخشی بستگی دارد.
در حال حاضر به نظر می‌رسد با وجود تأکیدات مقام معظم رهبری بر توسعه ریلی به عنوان صنعتی پایدار و همسو با اقتصاد مقاومتی، متولیان بودجه کشور و حتی نفرات اول دولت، اهتمام خاصی به توسعه این صنعت ندارند هر چند در حرف مدعی حمایت از این صنعت هستند اما در عمل توجه خاصی به این صنعت نشده است.
در تأیید این ادعا می‌توان به صحبت معاون برنامه‌ریزی و اقتصاد حمل و نقل راهآهن اشاره کرد که گفته است: اعتبارات راهآهن در لایحه 95 یک درصد رشد داشته است.
بنا به گفته سعید رسولی اگر به لایحه سال 94 مراجعه کنیم رشد 14 درصدی بودجه راهآهن درست است، اما در طول سال بر اساس اختیارات، هیئت دولت می‌تواند دستگاه اجرایی طرح‌ها را تغییر دهد.
وی این را هم گفته است که دولت با استفاده از این اختیار در سال جاری طی دو مصوبه دستگاه اجرایی 5 طرح تملک دارایی سرمایه‌ای را تغییر داده و به عهده راهآهن جمهوری اسلامی ایران گذاشت بنابراین در مقایسه تغییرات به‌وجود آمده در اعتبارات طرح‌های مصوب پیوست شماره یک قانون باید این 5 طرح را نیز به حساب آورده که در این صورت رشد اعتبارات طرح‌های مصوب پیوست راهآهن با یک درصد مواجه بوده است.
بنا به گفته معاون برنامه‌ریزی و اقتصاد حمل و نقل راهآهن برای راهآهن در بودجه سال جاری 640 میلیارد تومان از محل این ردیف اعتبار در قانون درج شد اما این مبلغ را به دلیل تنگناهای مالی و عدم تحقق درآمدهای دولت تاکنون دریافت نکرده‌اند؛ به نظر می‌رسد این ردیف قانونی هنگام تدوین لایحه بودجه سال 95 از قلم افتاده است.
وی این را هم گفته است که سرجمع اعتبارات راهآهن سال قبل 2757 میلیارد و 900 میلیون تومان بوده و در لایحه بودجه سال 95 با حدود 28 درصدی کاهش 1991 میلیارد تومان است.
بنابراین گزارش توسعه ریلی و تحقق اهداف ریلی در برنامه ششم توسعه در صورتی امکان‌پذیر است که نگاه دولت نسبت به این بخش تغییر کرده و با حمایت‌های همه جانبه، ساز و کار اصلی فعالیت این بخش را با توجه به توجیهات اقتصادی مشخص کند.
0 دیدگاه